17. Optreden met een filmpje: Zahnfleisch met Tina en Dwars Vandaag (Live in Nederland)
De eerste twaalf jaar van dit millennium speelden we vaak live met Zahnfleisch, waarin ik mijn Nederlandstalige ei kwijt kon. We oogsten lovende kritieken voor ons album Op Jacht Naar Het Leven, zoals ook in Oor en dat leidde tot optredens. In Zahnfleisch zongen Jos en Louis de liedjes samen. Martin
Zo kwamen we terecht in Hotel Bosch in Arnhem, waar we waren geboekt door een zeer vriendelijke bandprogrammeur, Ewout, die onze cd's goede recensies gaf op de muzieksite FileUnder. We kregen een heerlijk hapje eten vooraf. De ontvangst was ontspannen en hartelij en we hadden er meteen zin in. Mooie plek ook, een van de oudste kraakpanden van het land, aan de rand van het oude centrum van Arnhem. Het geluid was prima, de zaal knus.
Die avond gingen we iets nieuws uitproberen: spelen met projecties op de muren van de zaal. Jos had, onder het pseudoniem Ultralord (oh, lieve help!) bij een aantal liedjes filmpjes gezocht en deze had hij meegebracht op dvd. Wij hadden níet goed opgelet en zo verschenen tijdens onze podiumact de meest verschrikkelijke beelden op de wand. Tijdens Zij Had Nog Plannen werden mensen levend gevoerd aan de ratten door karikaturaal-valse Japanse soldaten, bij Dwars Vandaag kregen we een stuk voorgeschoteld uit Peter Jacksons - jawel, die van Lord Of The Rings - film Braindead, welke titel de lading uitstekend dekt. Het publiek keek verbaasd toe en wij niet minder. Jos had schik, kraaiend van plezier wees hij publiek en band op de aberraties die voorbij trokken. Voor wie nieuwsgierig is: zoek op Ultralord op YouTube. Wil je ook nog dito teksten en verwrongen hersenspinsels lezen? Zoek dan de blog van Orkakel over Vibor Ator op de planeet Goro Geila. Ik weet niet precies wat de man in die jaren bezielde, maar de computer en het internet hadden bezit van hem genomen.
Daarnaast had Jos een montage gemaakt bij Vol Is Vol - een lied over ontevreden, zeurende burgers in dit land - er is niets veranderd in twintig jaar tijd - waarin beelden van hoeren, kazen, politici, Linda de Mol, een achtbaan op de Efteling en bergen dode gevangenen tot één ontstellend geheel waren gesmeed. Er was niets meer aan te doen, de dvd liep en wij ploegden voort door wat, muzikaal gezien, een uitstekend optreden is geworden. We speelden een kleurrijke mix van nummers van het debuutalbum, Man Alleen, onze nieuwste Op Jacht Naar Het Leven en een aantal gloednieuwe, nog niet op schijf vastgelegde krakers als Kalm Blijven en Ruimteschip.
En natuurlijk Tina, een glijnummer van de hand van Gerrit den Braber (tekst) en Boudewijn de Groot (muziek), ooit vertolkt door één van de beste zangers van Nederland, Rob de Nijs. Het lied is uitgebracht als gelegenheidsnummer voor de lezeresjes van het meisjesblad Tina. De tekst lijkt bij oppervlakkige beluistering kinderlijk naïef, maar dicht onder de oppervlakte sluimert de ongepaste suggestie van sex tussen een jong meisje en een tamelijk opgewarmde, volwassen kerel. In die jaren schreef De Groot meer liedjes voor De Nijs, meestal met teksten van Lennart Nijgh. Het leverde een paar prachtige platen op, vol melancholieke pop van een hoogstaand niveau. Heel anders dan het geile gekladder van Den Braber. Maar... Tina is wél een melodieus popliedje en daardoor, én doordat het iets groezeligs heeft, Tunnelfist op het lijf geschreven. Jos kondigde het steevast slissend tussen zijn voortanden aan. "Dit nummer is van Rob de Nijsj en wij gaan het voor jullie uitvoeren. Kom maar Tina, kom maar in mijn huisje!" Het publiek bij onze optredens reageerde altijd goed op dit nummer. Interessant, want bekend is Rob de Nijs er niet mee geworden. Nagenoeg niemand weet, dat hij het gezongen heeft.
Een andere instant prijspakker was Dwars Vandaag, gezongen door Louis. Een lied over een man die er schoon genoeg van heeft en snakt naar een harde en snelle afrekening met vele van zijn medemensen. Deze tekst gaat, anders dan men vermoedt, niet over Louis en is ook niet van de hand van Louis. Ik heb ze geschreven. Mensen die mij beter kennen, weten dat, mocht ik ooit minister-president van dit land worden en mijn broer minister van justitie, ik zeker een derde van de ontevreden, verwende en onverdraagzame ingezetenen terstond zal laten executeren. Gelukkig zal ik die functie nooit bekleden. Dat is beter voor mij en ook beter voor mijn medemens. Het is gebleven bij een liedjestekst.
Dwars Vandaag is ontstaan tijdens een wilde jam met Boudewijn en Jeroen in de bollenschuur in Hillegom. Boudewijn zette het baspartijtje in, ik viel in op een open Dmin en Jeroen legde er een pompende drumpartij onder. We hebben het nummer enige weken erna opgenomen voor wat later de Man Alleen-cd zou worden. De tekst heb ik geschreven na een dagje fietsen in het kustgebied, waar het - het werd zomer - erg druk was met dagjesmensen. Louis heeft haar later aangepast om haar beter te laten lopen op de muziek. De zinsnede "Buurman maakt zijn dochters koud, jij krijgt een jas van hout" is van zijn hand.
Terugblikkend zie ik heel ontspannen, gelukkige muzikale jaren met Zahnfleisch, een liveband die gaandeweg net zo goed ging spelen als Tunnelfist in haar hoogtijdagen. Martin is een fenomenale bassist en Jos en Louis samen op zang pakte uitstekend uit. Best bijzonder eigenlijk, zoals Jeroen onlangs opmerkte. Jos, de geboren voorman en Louis, de voorman tegen wil en dank, die zonder naijver en competitie om en om de lead- en achtergrondzang voor hun rekening nemen. Jeroen drumde de nummers strak aan elkaar en ik kon me in alle rust aan de gitaar wijden. Bij Tunnelfist moest ik altijd veel meer muzikaal dirigeren op het podium. Niet nodig bij Zahnfleisch. Een band die zonder morren en geroutineerd, maar wél levendig en met hoorbaar plezier de nummers uitvoerde die ik vantevoren tekstueel en muzikaal grotendeels had uitgewerkt.
Van de optredens die her en der zijn vastgelegd, hebben we de liveplaat gemaakt waarvan de twee liedjes komen die bij dit verhaaltje horen. Niet de meest volle geluidskwaliteit, maar, hé, de energie is voelbaar. Lekker hard draaien op de koptelefoon werkt het beste.
Veel luisterplezier!
Martijn Rutte, 9 maart 2024